Benefits of Fasting (Upvas)


In Sanskrit, "Upvas" (उपवास) refers to fasting or abstaining from certain foods or activities. It is a combination of two words: "Upa," which means "near", and "Vas," which means "to stay". The term "Upvas" signifies getting closer to spiritual practices by abstaining from regular activities, often with the intention of seeking purification, self-discipline, and spiritual growth. Fasting serves as a bridge connecting the physical, mental, and spiritual dimensions. 

Ayurveda, the traditional Indian system of medicine, recognizes the intimate connection between the body, mind, and spirit. Fasting, in the Ayurvedic context, is seen as a method to maintain equilibrium among the body's doshas—Vata, Pitta, and Kapha. Ayurvedic fasting, known as "Upavas," involves a strategic reduction or abstinence from food, and sometimes even water, to help cleanse the digestive system and remove accumulated toxins.

Fasting allows the body's digestive system to rest, diverting its energy towards eliminating accumulated waste and toxins. Regular fasting aids in strengthening the digestive fire, or "Agni," promoting better digestion and absorption of nutrients. Fasting is believed to enhance mental clarity, boost concentration, and foster emotional stability.

Fasting holds a central place in Hindu traditions, with various fasts observed throughout the year to honor different deities. Each fast has unique customs, practices, and specific foods allowed. Fasting requires self-control and discipline, fostering inner strength and determination. Fasting is a way to show devotion to deities, indicating a willingness to sacrifice comfort for a higher purpose.

By abstaining from the distractions of daily life, fasting allows individuals to engage in self-reflection and connect with their spiritual essence.

Comments

Post a Comment

Popular posts:

Ganpati Atharvashirsh

Image
ॐ नमस्ते गणपतये । त्वमेव प्रत्यक्षं तत्वमसि । त्वमेव केवलं कर्ताऽसि । त्वमेव केवलं धर्ताऽसि । त्वमेव केवलं हर्ताऽसि । त्वमेव सर्वं खल्विदं ब्रह्मासि । त्व साक्षादात्माऽसि नित्यम् । ऋतं वच्मि । सत्यं वच्मि । अव त्व मां । अव वक्तारं । अव श्रोतारं । अव दातारं । अव धातारं । अवानूचानमव शिष्यं । अव पश्चातात । अव पुरस्तात । अवोत्तरात्तात । अव दक्षिणात्तात् । अवचोर्ध्वात्तात् । अवाधरात्तात् । सर्वतो मां पाहि-पाहि समंतात् । त्वं वाङ्‍मयस्त्वं चिन्मय: । त्वमानंदमसयस्त्वं ब्रह्ममय: । त्वं सच्चिदानंदाद्वितीयोऽसि । त्वं प्रत्यक्षं ब्रह्मासि । त्वं ज्ञानमयो विज्ञानमयोऽसि । सर्वं जगदिदं त्वत्तो जायते । सर्वं जगदिदं त्वत्तस्तिष्ठति । सर्वं जगदिदं त्वयि लयमेष्यति । सर्वं जगदिदं त्वयि प्रत्येति । त्वं भूमिरापोऽनलोऽनिलो नभ: । त्वं चत्वारिवाक्पदानि । त्वं गुणत्रयातीत: त्वमवस्थात्रयातीत: । त्वं देहत्रयातीत: । त्वं कालत्रयातीत: । त्वं मूलाधारस्थितोऽसि नित्यं । त्वं शक्तित्रयात्मक: । त्वां योगिनो ध्यायंति नित्यं । त्वं ब्रह्मा त्वं विष्णुस्त्वं रूद्रस्त्वं इंद्रस्त्वं अग्निस्त्वं वायुस्त्वं सूर्यस्त्वं चंद्र
Read more

Nirjala Ekadashi Vrat Katha

Image
युधिष्ठिर ने कहा: जनार्दन ! ज्येष्ठ मास के शुक्लपक्ष में जो एकादशी पड़ती हो, कृपया उसका वर्णन कीजिये। भगवान श्रीकृष्ण बोले : राजन् ! इसका वर्णन परम धर्मात्मा सत्यवतीनन्दन व्यासजी करेंगे, क्योंकि ये सम्पूर्ण शास्त्रों के तत्त्वज्ञ और वेद वेदांगों के पारंगत विद्वान हैं। तब वेदव्यासजी कहने लगे : दोनों ही पक्षों की एकादशियों के दिन भोजन न करे। द्वादशी के दिन स्नान आदि से पवित्र हो फूलों से भगवान केशव की पूजा करे। फिर नित्य कर्म समाप्त होने के पश्चात् पहले ब्राह्मणों को भोजन देकर अन्त में स्वयं भोजन करे। राजन् ! जननाशौच और मरणाशौच में भी एकादशी को भोजन नहीं करना चाहिए।  यह सुनकर भीमसेन बोले : परम बुद्धिमान पितामह ! मेरी उत्तम बात सुनिये। राजा युधिष्ठिर, माता कुन्ती, द्रौपदी, अर्जुन, नकुल और सहदेव ये एकादशी को कभी भोजन नहीं करते तथा मुझसे भी हमेशा यही कहते हैं कि : ‘भीमसेन ! तुम भी एकादशी को न खाया करो…’ किन्तु मैं उन लोगों से यही कहता हूँ कि मुझसे भूख नहीं सही जायेगी। भीमसेन की बात सुनकर व्यासजी ने कहा : यदि तुम्हें स्वर्गलोक की प्राप्ति अभीष्ट है और नरक को दूषित समझते हो तो दोनों पक्षों की
Read more